Hãy học và làm theo Bác từ những việc cụ thể

Vũ Khoan

 

Ngµy nay toµn §¶ng toµn d©n ta ®ang häc tËp lµm theo t­ t­ëng vµ ®¹o ®øc cña B¸c Hå. T­ t­ëng vµ ®øc ®é cña Ng­êi th× réng lín mªnh m«ng, mçi ng­êi chóng ta khã bÒ v­¬n tíi. Cã lÏ c¸ch thiÕt thùc nhÊt lµ cè noi theo g­¬ng B¸c tõ nh÷ng viÖc rÊt cô thÓ.

T«i cã diÔm phóc nhiÒu lÇn ®­îc gËp B¸c, thËm chÝ cã nh÷ng lÇn ®­îc trùc tiÕp phôc vô B¸c trong mét sè ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. Mçi lÇn nh­ vËy ®Òu ®Ó l¹i trong t«i nh÷ng kû niÖm vµ nh÷ng bµi häc nhí m·i kh«ng quªn. Nh©n dÞp nµy t«i muèn chia xÎ víi c¸c b¹n trÎ nh÷ng kû niÖm Êy.

Mäi ng­êi ®Òu biÕt, B¸c th«ng th¹o nhiÒu ngo¹i ng÷, thËm chÝ cßn cã thÓ lµm th¬ b»ng tiÕng H¸n.TiÕng Nga B¸c cã biÕt nh­ng l©u ngµy kh«ng nãi nªn vÉn cÇn phiªn dÞch khi ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p. Mét lÇn t«i ®­îc cö ®i dÞch cho B¸c tiÕp phãng viªn b¸o "Novoie Vremia" (Thêi míi) cña Liªn X«.Trong khi ngåi chê kh¸ch ®Õn, t«i thÊy B¸c më hép thuèc l¸ lÊy ra mét m¶nh giÊy con con råi lÈm nhÈm ®äc. T«i "liÒu" hái B¸c ®äc g× l¹i b»ng tiÕng Nga th× B¸c gi¶i thÝch : B¸c vèn nghiÖn thuèc l¸, mçi ngµy hót hÕt mét bao, do ®ã ph¶i më hép thuèc 20 lÇn, cø mçi lÇn B¸c häc thªm vµi tõ, nh­ vËy mçi ngµy chÝ Ýt B¸c còng biÕt thªm trªn mét chôc tõ míi.

Trêi ! B¸c ®· biÕt nhiÒu ngo¹i ng÷, l¹i ë c­¬ng vÞ cao, v¶ l¹i kh«ng cßn trÎ nh­ng vÉn kiªn tr× häc tËp nh­ vËy. Suèt ®êi t«i cø nghÜ, ngoµi miÖng chóng ta lu«n h« "häc tËp theo g­¬ng B¸c Hå vÜ ®¹i" nh÷ng ®· cã mÊy ai chÞu khã häc nh­ B¸c ®· häc ? Mong c¸c em h·y cè lµm theo g­¬ng B¸c, ra søc häc hµnh, häc hµnh c¶ ®êi kh«ng ng¬i nghØ !

Lóc nµo B¸c còng sèng gi¶n dÞ, ch¾t chiu tõng ®ång cña nh©n d©n, cña ®Êt n­íc. Ngoµi vµi lÇn dÉn ®Çu c¸c §oµn ®¹i biÓu ®i th¨m chÝnh thøc n­íc ngoµi, cßn trong c¸c chuyÕn th¨m lµm viÖc ë n­íc ngoµi kh«ng bao giê B¸c dïng chuyªn c¬, B¸c chØ ®i m¸y bay d©n hµng. §i theo Ng­êi còng chØ cã vµi ba ng­êi, anh Vò Kú lµ Th­ ký cña B¸c kiªm lu«n cÇn vô, b¶o vÖ. Trong va-li cña B¸c chØ cã nhân mét bé quÇn ¸o d¹, cßn hµng ngµy B¸c vÉn mÆc quÇn ¸o ka-ki b¹c mÇu nh­ chóng ta th­êng thÊy. Quµ biÕu l·nh ®¹o b¹n lµ hoa qu¶ trång trong v­ên B¸c nh­ cam, nh·n, b­ëi. T«i nhí cã lÇn, tr­íc khi rêi nhµ kh¸ch cña b¹n, B¸c b¶o t«i biÕu c¸c c« phôc vô nh÷ng hép thuèc l¸ B¸c ®· hót hÕt ®Ó c¸c c« ®ã "®ùng kim chØ". T«i buét miÖng th­a víi B¸c, ë n­íc b¹n thiÕu g× hép kim chØ, B¸c «n tån b¶o t«i r»ng, B¸c còng biÕt vËy nh­ng ®©y lµ tÊm lßng cña B¸c, gi¸ trÞ cña nh÷ng hép thuèc l¸ lµ ë chç ®ã. Cßn quµ cña c¸c ®Þa ph­¬ng biÕu B¸c th× khi rêi s©n bay biªn giíi, B¸c nhê chuyÓn l¹i cho l·nh ®¹o n­íc b¹n "gi÷ hé", kh«ng mang vÒ.

Hoµn c¶nh b©y giê kh«ng gièng thêi B¸c cßn sèng, nh­ng c¸i hån, c¸i tuý cña B¸c ch¾c vÉn cßn sèng m·i víi non s«ng. Chóng ta h·y thÊm nhuÇn c¸i hån, c¸i tuý Êy, cè lµm theo B¸c chÝ Ýt lµ mét phÇn chø ch¼ng nªn chØ nãi "Sèng theo g­¬ng B¸c Hå vÜ ®¹i"mµ vÉn xa hoa, l·ng phÝ.

B¸c bao giê còng nghÜ tíi ng­êi kh¸c tr­íc, kh«ng ph¶i lµ lo cho m×nh sau mµ ch¼ng bao giê lo cho m×nh. Khi ë nhµ kh¸ch cø thÊy B¸c tù giÆt quÇn ¸o lãt, kh¨n mïi-xoa. Anh em ®i cïng xin víi B¸c cø göi nhµ kh¸ch hoÆc ®Ó giÆt. B¸c b¶o m×nh giÆt nh÷ng thø nµy cßn thÊy ghª tay, vËy t¹i sao b¾t ng­êi kh¸c lµm thay m×nh ! Cã mét chuyÖn t«i nhí ®êi. ¥ nhµ kh¸ch cña b¹n, tíi b÷a ¨n b¹n bÇy la liÖt ®å ¨n thøc uèng trªn bµn. Vèn cßn trÎ ¨n khoÎ, t«i g¾p hÕt mãn nµy ®Õn mãn kia ®Ó ¨n. B¸c liÒn khÏ nh¾c : ch¸u ¨n mãn nµo th× ¨n hÕt mãn Êy, ®õng ®Ó thõa cho ng­êi kh¸c. Tõ ®ã t«i cø nh»m nh÷ng mãn m×nh ­a thÝch ¨n hÕt rèi míi chuyÓn sang mãn kh¸c. B¸c kh«ng bao giê cho nh©n viªn nhµ kh¸ch phôc vô mãn nãng mµ yªu cÇu ®Ó trªn mÆt tñ bu-phª, ai ¨n tù ra lÊy vµ khi ¨n xong tù mang b¸t ®Üa xuèng bÕp. ThÊy B¸c nh­ vËy, ngay c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao cña n­íc b¹n còng lµm theo.

C¸ch hµnh xö nh­ vËy cña B¸c rÊt tù nhiªn, xuÊt ph¸t tõ bÒ s©u néi t©m cña B¸c lu«n lu«n "v× ng­êi, kh«ng v× m×nh". ThËt buån khi kh«ng Ýt ng­êi trong chóng ta ngµy nay chØ ch¨m ch¨m trót hÕt c¸i khã, c¸i phiÒn cho ng­êi kh¸c, t×m mäi c¸ch vun vÐn cho b¶n th©n, trong khi vÉn cao giäng giao gi¶ng ph¶i häc tËp ®¹o ®øc cña B¸c Hå !

Ai còng biÕt B¸c lµ mét nhµ ngo¹i giao vÜ ®¹i, h×nh thµnh nªn "tr­êng ph¸i ngo¹i giao Hå ChÝ Minh". §©y lµ ®Ò tµi lín, h«m nay xin kh«ng ®Ò cËp. T«i chØ xin chia xÎ vµi kû niÖm vÒ c¸ch øng xö cña B¸c mµ t«i ®­îc chøng kiÕn.

B¸c lu«n lu«n rÊt chu ®¸o tõ viÖc nhá trë ®i. Mét lÇn ®i theo B¸c tiÕp kh¸ch ë Phñ Chñ tÞch. §ang ®i bçng thÊy B¸c lÊy ngãn tay quÖt vµo bËu cöa sæ xem cßn bôi bÈn kh«ng ! Lµ mét nhµ l·nh ®¹o tÇm cì quèc tÕ, mét chiÕn sü l·o thµnh trong phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ nh­ng B¸c lu«n lu«n khiªm tèn. Mét lÇn chuÈn bÞ ®ãn ®oµn ®¹i biÓu cÊp cao cña n­íc b¹n sang th¨m, trong ®Ò c­¬ng héi ®µm do anh em chuÈn bÞ cã nh÷ng c©u, nh÷ng ®o¹n h¬i cao giäng, B¸c bÌn ghi bªn c¹nh : "Kh«ng ®­îc dËy ®êi!" vµ tù tay söa l¹i cho khiªm tèn, dÔ nghe.

Trong giao tiÕp B¸c lu«n øng xö "võa cã lý, võa cã t×nh" - mét ph­¬ng ch©m B¸c ®· ®Ó l¹i trong Di chóc khi B¸c ®i xa.

T«i nhí m·i lÇn §oµn ®¹i biÓu cÊp cao cña n­íc b¹n sang th¨m ta. Trªn ®­êng ®i ®Þa ph­¬ng anh em ta v« t×nh ®· cã hµnh vi khiÕm nh· lµm cho vÞ Tr­ëng ®oµn phËt ý. S¸ng sím h«m sau t«i trùc ë Nhµ kh¸ch 12 Ng« QuyÒn th× bçng thÊy B¸c xuèng. B¸c b¶o t«i b¸o cho «ng bµ Tr­ëng ®oµn biÕt. Do B¸c tíi sím qu¸ nªn b¹n ch­a kÞp thay quÇn ¸o, «ng Tr­ëng ®oµn chØ kÞp quÊn kh¨n t¾m quanh ng­êi, cßn bµ vî vÉn mÆc ¸o ngñ. B¸c b¶o kÐo ghÕ ra s©n th­îng ngåi nãi chuyÖn. ¤ng Tr­ëng ®oµn tá ý ¸i ng¹i ch­a kÞp lªn chµo B¸c l¹i ®Ó B¸c ph¶i tíi th¨m. B¸c «n tån tr¶ lêi: ph­¬ng §«ng cã c©u "nhÊt tù vi s­, b¸n tù vi s­" (dËy mét ch÷ hay nöa ch÷ còng lµ thÇy), ®ång chÝ ®· tõng gi¶ng dËy t¹i Tr­êng ®¹i häc céng s¶n M¸t-xc¬-va, n¬i t«i cã nghe gi¶ng, vËy ®ång chÝ lµ thÇy, t«i lµ trß, trß ph¶i th¨m thÇy tr­íc lµ lÏ ®­¬ng nhiªn. Cßn c« Êy (Bac chØ phu nh©n Tr­ëng ®oµn) lµ em g¸i nu«i cña t«i khi sèng vµ ho¹t ®éng trong Quèc tÕ céng s¶n ë M¸t-xc¬-va, lÏ nµo anh kh«ng th¨m em tr­íc ? ThÕ lµ mäi sù phiÒn muén cña «ng bµ biÕn mÊt, chØ cßn l¹i sù th©n t×nh. BiÕt chuyÖn nµy vµ mét sè chuyÖn kh¸c vÒ thêi kú B¸c ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi, Thñ t­íng Ph¹m V¨n §ång nãi víi B¸c : t«i ë víi B¸c bao nhiªu n¨m mµ kh«ng thÊy B¸c nãi nh÷ng chuyÖn nh­ vËy; t«i nghe B¸c tr¶ lêi : cã g× ®©u mµ nãi ?

Nh÷ng viÖc lµm võa cã lý võa cã t×nh cña B¸c trong quan hÖ quèc tÕ, kÓ c¶ ®èi víi nh÷ng kÎ chèng l¹i nh©n d©n ta  th× cßn nhiÒu. Chóng nãi lªn c¸ch ®èi nh©n xö thÕ rÊt nh©n ¸i, kiªm nh­êng, thu phôc lßng ng­êi cña B¸c - mét c¸ch øng xö to¸t lªn tõ nh©n c¸ch lín lao cña B¸c chø kh«ng hÒ lµ mét "thñ ®o¹n" ngo¹i giao.

KÓ vÒ nh÷ng tÊm g­¬ng cña B¸c th× v« tËn. Chóng ta h·y cè lµm theo B¸c tõ nh÷ng viÖc cô thÓ, thiÕt thùc; nÕu chØ nãi xu«ng th× thËt phô lßng B¸c, thËm chÝ xóc ph¹m B¸c ! Noi theo g­¬ng B¸c kh«ng thÓ chØ trªn lý thuyÕt vµ trong dÞp c¸c cuéc vËn ®éng mµ ph¶i häc vµ nhÊt lµ ph¶i lµm suèt ®êi th× B¸c míi to¹i nguyÖn.