Nhiều bạn trẻ do chưa tìm được cuốn "Chuyện nghề chuyện nghiệp ngoại giao" nên có gợi ý với Lều văn có thể giới thiệu lên mạng. Đáp ứng gợi ý này đồng thời cũng để giới thiệu cuốn sách được rộng rãi hơn với bạn đọc, Lều văn xin giới thiệu dần trong chuyên mục Kể chuyện ngoại giao. Xin bắt đầu bằng câu chuyện "VỤ THÔNG TIN BÁO CHÍ VÀ NHỮNG CHUYẾN ĐI" của một tác giả nữ rất nổi tiếng, bà Hồ Thể Lan.(Bà Hồ Thể Lan vào ngành Ngoại giao từ năm 1958, 27 năm công tác tại Vụ Thông tin
Báo chí, nguyên là Vụ trưởng Vụ Thông tin Báo chí, Người Phát ngôn Bộ Ngoại
giao từ 1987 đến 1996.)
Cuối năm 1967 tôi được
chuyển từ Trường Cán bộ Ngoại giao (bây giờ là Học viện Ngoại giao) về Bộ Ngoại
giao, được phân công về Vụ Thông tin Báo chí (TT-BC). Lúc này Mỹ đang tăng cường
leo thang đánh phá miền Bắc, máy bay Mỹ liên tục ném bom, bắn phá nhiều tỉnh
thành, gây ra biết bao tội ác đối với người dân thường. Cuộc chiến tranh phá hoại
của Mỹ đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của người dân miền Bắc trong khi người
dân miền Nam
liên tục tiến công giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu “đánh cho Mỹ cút, đánh
cho ngụy nhào”. Trong tôi không bao giờ phai mờ ký ức về ba trận bom “đáng nhớ”
của không quân Mỹ. Ngày 5/8/1964 gia đình tôi đang ở Sầm sơn, Thanh Hóa bỗng thấy
mấy chiếc máy bay phản lực xé không gian vút qua bầu trời cứ tưởng là máy bay
ta. Ngờ đâu đó là máy bay Mỹ lần đầu tiên ném bom bắn phá miền Bắc nước ta, mở
đầu cho “chiến tranh phá hoại” miền Bắc. Lần thứ hai là năm 1967, đang ở nhà
thì thấy còi báo động trên nóc Nhà hát lớn rú lên, hàng đoàn máy bay Mỹ xà xuống
ném bom, bắn phá Hà Nội, đứng trên gác hai chúng tôi thấy rõ đụn khói đen đùn
lên bên Gia lâm, sau mới biết đó là Kho dầu Đức giang, đánh dấu việc Mỹ leo
thang trực tiếp đánh phá thủ đô Hà Nội. Và lần thứ ba là 12 ngày đêm tháng
12/1972 máy bay chiến lược B-52 tập kích Hà Nội. Lúc đó tôi ôm con trai nhỏ vào
lòng và cháu gái lớn nép sát vào người tôi, ngồi dưới hầm mà thấy đất rung lên
từng hồi, tiếng máy bay ù ù như cối xay lúa cứ tưởng khó qua khỏi, không biết
có gặp lại chồng đang đi công tác xa không? Tôi không thể nào tả lại bằng lời cảm
xúc ghê rợn và uất ức trào dâng lúc ấy trước những tội ác man rợ đối với dân
ta. Đó là ba cái “mốc nổi bật” đánh dấu ba thời kỳ vậy thôi chứ suốt những năm
tháng ấy đạn bom vang rền, do đó công việc của tôi ở Vụ TT-BC chủ yếu gắn với
việc vạch trần tội ác chiến tranh của Mỹ, giới thiệu cuộc chiến đầu ngoan cường
của quân dân ở cả hai miền Nam - Bắc cũng như lập trường ngoại giao của ta. Nếu
trên thế giới có khái niệm “phóng viên chiến trường” thì cũng có thể gọi hoạt động
của chúng tôi trong những năm tháng đó là “TT-BC chiến đấu”.
