NGUY CƠ VỤ PMU 18 TRỞ LẠI

Tô Văn Trường

Ngay sau khi bài báo “Bí thư Hải Phòng không nói trái với kết luận của Thủ tướng” đăng trên một vài tờ báo, nhiều ngưòi báo động các nhà báo phải thận trọng, đừng để nguy cơ vụ PMU 18 trở lại. Hy vọng các tờ báo đó khi đăng tin là tôn trọng thông tin đa chiều chứ không phải chịu tác động của các chuyến viếng thăm của đoàn công tác Hải Phòng hay chỉ thị của cấp nào đó để  “tự kiểm duyệt”!  

 

Suốt thời gian qua, ngoại trừ hệ thống tuyên truyền của thành phố Hải Phòng và vài tờ báo mang danh “tiếng nói của nhân dân”, hầu hết các  tờ báo, nhà báo đã có cơ hội khẳng định, vượt lên chính mình nói lên tiếng nói của công lý về sự kiện Tiên Lãng.

Nói, viết, làm đúng sự thật, tôn trọng, bảo vệ sự thật là một nét văn hóa đẹp, một phẩm hạnh đẹp của con người, một tiêu chuẩn cơ bản của lòng tin giữa người với người, một điều cần thiết cốt tử của cuộc sống yên lành, trong sáng.  Người làm báo trong nghề nghiệp của mình càng cần sống thật, viết thật, tôn trọng, bảo vệ sự thật. Đó là điểm số một của lương tâm nghề nghiệp, của lòng tôn trọng bạn đọc và tự  trọng bản thân. Bài báo sai sự thật, xuyên tạc sự thật, dù vô tình hay cố ý, đều có tác dụng xấu, hại người, hại việc, và bôi nhọ sự cao quý của nghề làm báo.

Có ý kiến cho rằng  nhà báo cũng là một nghề. Trong xã hội tham nhũng trở thảnh chuyện “thường ngày của huyện” thì  chả có nghề nào được phép làm người lương thiện 100% cả đâu, thậm chí 50% còn khó. Một số nhà báo tử tế cũng bị áp lực kiếm tiền để sống nên đôi khi cũng phải viết theo chỉ đạo, chưa kể lỗi kỹ thuật vì lĩnh vực đó không hiểu hết. Báo chí có mặt trái là tìm kiếm người đọc, lợi nhuận và tranh thủ đánh bóng mình, đôi khi bằng mọi giá và không từ thủ đoạn
Vấn đề của Tiên Lãng mà bây giờ chỉ chăm chăm đánh cá nhân, địa phương là sai lầm, dễ bị phe phái lợi dụng, lái đi chệch khỏi các vấn đề chính để đánh lạc hướng.
Đó là chỉnh đốn Đảng, là sửa đổi Hiến pháp và luật đất đai, là mức độ quan liêu của bộ máy chính quyền đã đến mức báo động, tham nhũng tràn lan.

Nhìn rộng ra cả đất nước thấy tương lai Việt Nam nằm trong đường hầm vì điều này là do chính mình tự chọn và không muốn thoát. Một nền kinh tế nào muốn phát triển đều cần thứ nhất là một nền khoa học và công nghệ tiên tiến. Điều này đòi hỏi một nền giáo dục có thực chất. Phát triển bền vững phải dựa tăng năng suất lao động. Cái gì làm tăng năng suất? Thứ hai là một xã hội có công lý, công bằng và có kỷ cương. Điều này đòi hỏi một nền tư pháp hoàn toàn độc lập, không bị chính trị thống soái và một nền hành chính được tuyển chọn dựa trên nghiệp vụ và đạo đức. Thứ ba,  một giai cấp lãnh đạo (nếu còn giai cấp như hiện nay) được tuyển lựa dân chủ. Thử hỏi, nước ta liệu đã có đuợc 1 trong 3 điều kiện kể trên?

          Trở lại vụ Tiên Lãng, chính một số nhà báo không thận trọng, sơ hở  để một vài sai lầm kỹ thuật dễ bị đối tượng  vin vào đó phản pháo! Không có dẫn chứng cụ thể nào để nói ông Nguyễn Văn Thành bí thư thành ủy đứng ra chỉ huy cuỡng chế. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh lấy ảnh chiếc xe ủi ở nơi khác để  minh họa cho việc phá ông Vuơn (báo Sài gòn tiếp thị đăng lại). Tuy chỉ vài ngày sau biết sai đã rút bài  xuống nhưng không xin lỗi bạn đọc là thiếu sòng phẳng!

Nhà báo đại tá Bùi Văn Bồng đã tổng kết về ông bí thư thành ủy Hải Phòng Nguyễn Văn Thành sai lầm có hệ thông, còn vụ Tiên Lãng chỉ là giọt nước làm tràn ly. Thực tình, nếu như Hải Phòng không xảy ra vụ rùm beng Tiên Lãng thì cũng chưa ai để ý nhiều đến hiện tượng độc chiêu ngôn ngữ ở xứ này. Điều tất nhiên là mỗi người đều có một vùng quê, cuộc đời gắn bó biết bao kỷ niệm với dòng sông quê hương: “Sinh ra ở đâu mà ai cũng anh hùng ?  / Tất cả trả lời sinh bên một dòng sông / …Quê hương Việt Nam mườn mượt những cánh đồng / Mỗi con người gắn bó một dòng sông…” (Bế Kiến Quốc). Nhưng vì thế nên ai cũng cần phải biết sống thê nào để phát huy truyền thống tốt đẹp của quê hương mình, đem lại niềm tự hào cho quê hương mình. Còn như các vị “tham quan lại nhũng” gây nhiều chuyện trái đạo lý nhân tâm, làm rối xã hội, gây sự kiện thành dư luận xấu cho xã hội, thì tự nhiên họ đã làm cho thiên hạ có những bình phẩm đa chiều về quê hương mình. Thế là cũng có tội với quê hương, dòng tộc. Như thế là họ đã tự mình đánh mất những truyền thống tốt đẹp của quê hương, gây phản cảm cho thiên hạ. Dù có trăm phương ngàn kế “chạy tội” nếu liêm sỉ và tự trọng, khá nhiều vị lãnh đạo ở thành phố Hải Phòng phải xin từ chức trước khi bị cách chức! (Mời đọc bài “Liêm sỉ và Từ chức” đăng trong mục sự kiện nóng của TuanVietnam.net ngày 22/2/2012- tác giả Tô Văn Trường).

Tuy chỉ là nhà báo nghiệp dư, không biên chế của hàng chục tờ báo, tôi nghiệm ra chân lý nhà báo trước tiên về nhân cách phải trung thực, tôn trọng sự thật. Về nghề nghiệp, phải bản lĩnh, khi đã viết phải có nguồn trích dẫn hoặc mình đi thẩm tra đảm bảo sự khách quan, tin cậy của nguồn tin. Khi biết sai phải mạnh dạn xin lỗi công khai, minh bạch.

          Nhớ lại, có lần lúc tôi còn làm Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam, bức xúc trước việc thi công bê bối của nhà thầu Trung Quốc, tắc trách trong quản lý của một số cơ quan ở  thành phố Hồ Chí Minh liên quan đến dự án Nhiêu Lộc-Thị Nghè, và kẽ hở của quy chế chấm thầu dự án ODA, tôi viết lá thư riêng phản ánh gửi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ngay sau khi nhận thư, Thủ tướng đã quan tâm, có bút phê yêu cầu Bộ Kế hoạch Đầu tư cho đi kiểm tra xử lý, báo cáo Thủ tướng! Đoàn kiểm tra của Bộ KHĐT, do ông Vụ trưởng (kiêm Tổng biên tập báo Đầu tư) vào TP.HCM, cử một thành viên trong đoàn gọi điện thoại mời tôi sang làm việc. Tôi trả lời qua điện thoại đại ý tôi không sang, vì  không viết thư cho Bộ KHĐT, nếu các vị quan tâm thì sang gặp tôi tại trụ sở của Viện, sẵn sàng đón tiếp, đối thoại.  Hôm sau,  đoàn sang, lúc đầu họ chỉ quan tâm truy hỏi vì sao tôi lại  có những nguồn tin chỉ  ít người trong cuộc mới am hiểu hết ngọn ngành. Tôi đáp lại, nhiệm vụ của đoàn là cần xác minh các điểm trong thư tôi nêu đúng  sai ra sao, biện pháp  khắc phục như thế nào để báo cáo Thủ tướng chứ không phải mục đích là đi truy tìm “chính ủy nằm trong đống rơm”! Thực tế diễn biến sau này tất cả các điểm tôi nêu trong thư đều chính xác để lại bài học khi viết hay nói phải trung thực, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể (có nguồn hoặc do chính mình đi thẩm tra) nhưng vẫn phải biết bảo vệ nguồn tin riêng của mình.

          Tin rằng Tiên Lãng với tiếng súng “hoa cải” chính là thuốc thử cho việc đưa cuộc sống vào Nghị quyết Trung ương 4 của Đảng. (không phải chỉ đưa Nghị quyết vào cuộc sống!).  Nhân dân, các vị lão  thành cách mạng, các tướng lĩnh, các nhà báo và đặc biệt người dân thành phố hoa phượng đỏ cần phải cảnh giác không để vụ Tiên Lãng biến thành vụ PMU18!