Bài thơ đầu tiên viết bằng tiếng Đức về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Trần Ngọc Quyên

Đó là bài thỏ có đầu đề HỒ CHÍ MINH của Ernst Schumacher – một nhà thơ lớn của CHDC Đức trước đây. Bài thơ này được tác giả viết năm 1956 sau một cuộc gặp của ông với Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hà Nội, không bao lâu sau khi Hồ Chủ tịch và Chính phủ từ Thủ đô Kháng chiến về Thủ đô Hà Nội. Có lẽ ông là một trong số rất ít văn nghệ sỹ đầu tiển của CHDC Đức nói riêng và thế giới nói chung được Bác Hồ tiếp vào thời gian đó. Ấn tượng sâu sắc của ông về vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam, người Bạn lớn của nhân dân Đức và người Bạn chiến đấu thân thiết của các lãnh tụ nổi tiếng của phong trào cộng sản và công nhân Đức như Clara Zetkin, Rosa Luxemburg, Ernst Thaelmann và Wilhelm Pieck... chính là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho ông viết nên những dòng thơ rất mộc mạc nhưng đầy tính triết lý ẩn dụ sâu sắc.

Chỉ với 18 khổ thơ, mỗi khổ hai câu như hai vế đối ông đã phác họa khá đậm nét chân dung của vị lãnh tụ vị đại đồng thời vẫn mang cốt cách của một con người bình dị toát lên từ nhân cách siêu việt, ý chí cách mạng kiên cường, hy sinh cống hiến cả cuộc đời mình không chỉ cho dân tộc và nhân dân Việt Nam mà cho cả nhân loại, từ đạo đức trong sáng như pha lê, từ sức thuyết phục và cuốn hút mọi người, từ phong cách ung dung tự tại, lòng nhân hậu vô biên... Bài thơ này đã được in trong tác phẩm của Ernst Schumacher và đăng lại trên Báo Berlin – Cơ quan ngôn luận của Đảng bộ SED (Đảng XHCN Thống nhất Đức) của Thủ đô Berlin ngày 05.9.1969, đúng vào dịp nhân dân Việt Nam và bè bạn khắp năm châu tưởng niệm, thương nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người qua đời.

          Ernst Schumacher sinh năm 1921 tại miền Tây nước Đức, ông là một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của CHDC Đức trước đây; tên tuổi ông được biết đến như một nhà nghiên cứu văn học và sân khấu mác-xít có uy tín cao, nhà thơ trữ tình và nhà tiểu luận; ngoài ra ông còn hoạt động trong lĩnh vực báo chí. Ông đã tham gia Hội nghị Nhà văn Á – Phi tại Taschkent năm 1958; cùng năm đó đã đi thăm Trung Quốc và viết một loạt phóng sự chuyến đi này. Ernst Schumacher là viện sỹ Viện hàn lâm Nghệ thuật CHDC Đức trước đây, có học vị Tiến sỹ khoa học xã hội và là Giáo sư về khoa học sân khấu, đã tham gia giảng dạy trong lĩnh vực văn học, sân khấu tại nhiều trường đại học danh tiếng của CHDC Đức. Bản thân ông cũng đã xuất bản nhiểu tác phẩm, các bài phê bình tiểu luận về các lĩnh vực văn học cận đại nhất là thơ trữ tình, kịch bản, sân khấu... Ông là chuyên gia nghiên cứu về Bertolt Brecht, nhà viết kịch và đạo diễn sân khấu nổi tiếng thế giới của CHDC Đức.

          Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài thơ HỒ CHÍ MINH của Ernst Schumacher nhân dịp kỷ niệm lần thứ 124 ngày sinh của Người .

 

HỒ CHÍ MINH

ERNST SCHUMACHER

Người đã học,

Để giảng dạy cho bao người khác.

Vì Quê hương mình

Người đã ra đi,

Trên những miền đất lạ

Người hiểu sâu thêm Tổ quốc của mình.

Người thấu hiểu sự áp bức

Ngay trong sào huyệt của bọn người áp bức.

Người nhận ra

Trong màu Trắng cũng có cả màu Đỏ*

Ở châu Âu, Người đấu tranh

cho châu Á,

Ở Quảng Châu 

cho cả Béc-lin.

Đi con đường vòng

Người đã tiến dần tới đích.

Vì chân lý

Người đã gi ả trang.

Như một thương nhân

Nguời đã từng thương thuyết.

Đằng sau bộ áo quần viên chức

Ý chí của Người bùng lên như lửa cháy.

Trong những túp lều của kẻ bần hàn

Người cảm hóa được cả kẻ giàu sang.

Thân thể Người mảnh mai, nhỏ yếu

Mà địch nổi thép gang.

Hồ Chí Minh con người dịu hiền

Lại chính là sức mạnh.

Lòng khoan dung của Người

Đã bóc trần sự thấp hèn của quân thù.

Ý chí kiên trung của Người

Đã làm nên sự đổi thay cách mạng.

Chỉ là một cá nhân

Người là hiện thân cho hàng triệu người.

Không làm cha

Người lại là Cha của mọi trẻ thơ.

Là người Con của dân tộc

Người cũng là Anh hùng chân chính của nhân dân.

         

Người dịch: Trần Ngọc Quyên

Nguyên Tham tán-Công sứ Việt Nam tại CHLB Đức

(Bài thơ này Tác giả viết năm 1956, sau một cuộc gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hà Nội)

* Chú thích: Ý câu thơ này là trong những người da trắng cũng có nhiều người cách mạng, chống áp bức... (Trái tim đỏ)