Lời nói đầu và Lời giới thiệu "Chuyện nghề chuyện nghiệp ngoại giao"

 Tác giả Vũ Khoan và nhà thơ Việt Phương, người viết Lời giới thiệu. ký tặng bạn đọc

Lời nói đầu

 Nói đến “ngoại giao” nhiều người chỉ thấy bề ngoài có phần hào nhoáng mà không rõ lắm bếp núc của nghề này ra sao. Thậm chí trong thời kinh tế thị trường người ta còn sử dụng từ “ngoại giao” để chỉ những đặc ân dành cho ai đó nhằm thu về mối lợi cho mình, như mảnh đất này để “làm ngoại giao”, vị trí này dành cho mục đích “ngoại giao”…?! Cũng do tính chất “bí hiểm” như vậy của nghề ngoại giao nên trong nhiều cuộc giao lưu, tiếp xúc, nhất là với thanh niên, sinh viên, cán bộ ngoại giao hay bị hỏi về nghề, về nghiệp của mình.

Thấy vậy, một số anh chị em chúng tôi từng làm việc lâu năm trong ngành ngoại giao nay đã nghỉ hưu, lúc trà dư, tửu hậu đã nẩy ra ý nghĩ ghi lại những việc đã làm, những gì đã thấy để thiên hạ tỏ tường. Không ngờ sáng kiến ấy đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của nhiều người! Thế là chúng tôi bắt tay vào viết lại những chuyện tai nghe mắt thấy về “cái nghề, cái nghiệp ngoại giao” và in thành cuốn sách cùng tên này.

 Chúng tôi không có ý định viết “lịch sử” hay “giáo trình” ngoại giao Việt Nam hoặc hồi ký mà chỉ muốn qua những câu chuyện về người thật, việc thật, những công việc chúng tôi đã làm, những hoạt động đã từng tham gia, những sự kiện đã từng chứng kiến, những đất nước đã từng đi qua góp phần làm cho mọi người hiểu cho phần nào những điều hay nỗi khổ, điều khôn sự dại của một lớp người đã “sinh ư nghệ, tử ư nghệ” ngoại giao, đồng thời cũng ước sao lớp người sau may ra có thể lượm lặt được đôi điều bổ ích. Cũng xin nói ngay rằng, những câu chuyện trong sách mới chỉ do vài người kể lại. Tuy chúng khá đa chiều vì mỗi người một góc nhìn, một cương vị, một lĩnh vực, một khu vực nhưng chưa thể vẽ nên được bức tranh toàn cảnh về nghề ngoại giao. Lại nữa, đôi chỗ bạn đọc có thể thấy những nhận xét, đánh giá này nọ nhưng đó chỉ là những cảm nhận rất riêng tư, hoàn toàn không phải là sự đánh giá mang tính tổng quan hay những triết lý sâu xa gì về nghề nghiệp.

Mặc dầu đã có nhiều cố gắng trong khi biên soạn, nhưng chắc rằng cuốn sách còn nhiều lỗ hổng, sai sót; còn nhiều câu chuyện bổ ích và lý thú nữa cần được bổ sung thì mới có được một cuốn sách về “Chuyện nghề, chuyện nghiệp ngoại giao” hoàn chỉnh. Dù sao đi nữa, đây cũng là một sự khởi đầu, là “cái đà” khích lệ những người đồng nghiệp của chúng tôi thuộc mọi lứa tuổi kể tiếp về những trải nghiệm của họ trong đời hoạt động ngoại giao của mình. Biết đâu đấy, có thể từ cuốn sách đầu tay này sẽ xuất hiện một xê-ri sách về chuyên đề ngoại giao thì hay biết mấy.

Kết thúc mấy dòng ngắn ngủi về sự ra đời và nội dung cuốn sách, chúng tôi mong đợi độc giả lượng thứ cho những điều thiếu sót, góp ý cho những điều cần được cải thiện.

Chúng tôi rất vui đã mời được nhà thơ Trần Việt Phương, một người thuộc lớp đàn anh chúng tôi đã từng trực tiếp giúp việc cho Bác Hồ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Tổng Bí thư Lê Duẩn… và trên cương vị ấy đã từng đồng hành với ngành ngoại giao ngay từ ngày họp Hội nghị Giơ-ne-vơ năm 1954 và trong nhiều năm sau đó viết Lời giới thiệu cuốn sách. Mong các bạn đọc tiếp trước khi đọc những mẩu chuyện của chúng tôi.

 Hà Nội, Xuân Quý Tỵ

                                                                                Nhóm tác giả.

Lời giới thiệu

 

Đã nhiều năm nay, thực hiện nhiệm vụ của mình, tôi được theo dõi một chừng mực nào và thỉnh thoảng được ít nhiều tham gia hoạt động ngoại giao, nhờ vậy mà được quen biết một số nhà ngoại giao của nước ta. Trong tám tác giả của cuốn sách này, tôi được quen biết bốn người.

Tôi không phải một người chuyên nghề ngoại giao, nhưng cũng không hoàn toàn ngoài cuộc.

Được cầm cuốn sách này trong tay, cảm nhận đầu tiên của tôi là tên của cuốn sách: Khiêm nhường, giản dị, một lời chào thân tình, một lời mời chia sẻ.

Đọc từng bài trong cuốn sách này, tôi được sống lại những chặng đường đối ngoại của nước ta, những bước đi của lịch sử, với không gian Việt Nam và thế giới, với thời gian chiến tranh và hoà bình, những sự kiện, những con người, những kỷ niệm, biết bao cung bậc và sắc thái của cuộc đời, vui buồn, sướng khổ, phấn khởi và lo âu, tiếc nuối và hy vọng, thấm thía trong sâu xa tâm khảm của mình.

Tôi đọc và dừng lại suy ngẫm về từng chi tiết, từng mẩu chuyện, nhỏ nhoi mà lớn rộng, nhẹ nhàng mà ý nhị, như chơi mà rất thật, bình thường mà xúc động, hóm hỉnh mà nghiêm trang, tự nhiên mà điêu luyện, nề nếp mà sáng tạo.

Tôi đọc với lòng cảm kích và kính phục các anh, các chị tác giả, các nhà ngoại giao thuộc nhiều thế hệ của nước ta, đã rất mực yêu nước, gắn bó từng hơi thở, từng ý nghĩ, từng sáng kiến ngoại giao với nước, với dân, xứng đáng là hiện thân khát vọng và ý chí của dân tộc Việt Nam ta.

Tôi cảm nhận thấy bao trùm lên tất cả, thấm nhuần trong từng bài viết, cuốn sách này góp phần bồi bổ cho người đọc lòng tự hào được là người Việt nam, ý thức về phần trách nhiệm của mỗi người, niềm tin vào ngày nay và ngày mai của đất nước ta, và cùng với đó là niềm tin vào con người, vào loài người ta, ngày nay và ngày mai của thế giới ta.

Cuốn sách này là một lời kêu gọi, một sự khích lệ sống làm người Việt Nam và làm người.

Tôi xin trân trọng giới thiệu cuốn sách này với bạn đọc, nhất là với các bạn trẻ đang là hôm nay và sẽ là ngày mai của nước ta.

 Hà Nội, ngày 20 tháng 2 năm 2013

  Trần Việt Phương